گیاه چیا بومی جنوب مکزیک و آمریکای لاتین است و در این مناطق از قرن‌ها پیش، در تهیه غذا و دارو کاربرد داشته است اما در سال‌های اخیر به خاطر ارزش غذایی فوق‌العاده‌اش، در همه جای جهان مشهور شده است و دانه و روغن آن در سراسر دنیا مصرف می‌شود.

دانه چیا از گل‌های گیاه چیا بدست آمده و یک غذای کامل، مغذی و سالم، برای همه گروه‌های سنی محسوب می‌شود. این دانه لعابدار وقتی در آب یا مایع دیگری قرار می‌گیرد مثل بهدانه یا تخم شربتی حالت ژله‌ای پیدا می‌کند.

دانه های چیا از لحاظ ظاهری بسیار به تخم شربتی شباهت دارند. در تمدن های مایا و آزتک به عنوان منبعی عالی و بی نظیر برای تامین انرژی بدن مورد استفاده قرار می گرفت. کلمه چیا در زبان مایا به معنی قدرت است. میزان ارزش و اهمیت این دانه ها به قدری است که در گذشته به جای پول مورد استفاده قرار می گرفت.

مهمترین کاربرد این دانه، استفاده از آن به عنوان مکمل غذایی در ماست و نیز به عنوان یک بخش مهم در فرآورده های غلات مانند بیسکوییت، پاستا، نان و اسنک است. از آنجا که چیا سید فاقد گلوتن است، می توان آن را در رژیم غذایی بدون گلوتن مورد استفاده قرار داد.

این دانه های مغذی و پرکاربرد را می توان منبعی غنی از فیبر، پروتئین، امگا 3، کلسیم، منگنز، منیزیم، پتاسیم، فسفر، مقدار کمی زینک، ویتامین B۳، ویتامین B۱ (تیامین)، ویتامین B۲ ، آنتی اکسیدان های طبیعی مانند توکوفرول ها، فیتو استرول ها، کاروتنویید ها و ترکیبات فنولی مانند کلروژنیک اسید، کافییک اسید، میرستین و کویرستین دانست.

بهبود سیستم گوارش

دانه های چیا سرشار از فیبر است.داشتن فیبر کافی برای بدن ضروری است چراکه برای کنترل انسولین نقش بسزایی ایفا می کند. طبق گزارشات داده شده موسسه ملی سلامت، دانه هایی نظیر تخم کتان و چیا برای کنترل قند خون نقش اساسی دارند. یکی دیگر از مزایای فیبر این است که به سرعت جذب می شود و معده را پر می کند و این یعنی احساس سیری طولانی مدت و عامل لاغری و کاهش وزن. دانه های چیا یک نوع ماده ژلاتینی از خود در معده تولید می کنند که این همان فیبر محلول در ماده غذایی است که به عنوان پروبیوتیک عمل می کند و از سرطان روده جلوگیری می کند.

سلامت سیستم قلبی عروقی

دانه چیا ضد التهاب، کاهنده کلسترول و فشار خون است. از همه مهمتر با مصرف دانه چیا از تصلب شریان ها بدور خواهید ماند. دانه چیا حاوی اسید لینولئیک است. این نوع اسید به جذب بهتر ویتامین A ،D و K کمک می کند. این دانه ها سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند. امگا ۳ میزان امگا ۶ خون را به اندازه چشمگیری کاهش داده و احتمال ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را به حداقل می رساند. امگا۳ دانه چیا از ماهی سالمون نیز بالاتر است. داشتن امگا۳ به قلب کمک می کند تا فشار خون بدن، کلسترول بد و التهاب بدن کم شود. التهاب در بدن باعث می شود تا در رگها رسوخ کند و عامل سکته قلبی شود. مصرف دانه چیا را در برنامه رژیم غذایی خود قرار دهید تا از بیماری های قلبی بدور بمانید.

کنترل قند خون

دانه چیا بدیل غنی بودن فیبر و اسید لینولئیک از انباشته شدن چربی در بدن جلوگیری می کند. در بر داشتن این خاصیت مقاومت به انسولین در بدن را کاهش می دهد. داشتن این دو خاصیت از داشتن دیابت نیز جلوگیری می کند.

افزایش انرژی و متابولیسم بدن

با مصرف روزانه دانه چیا، متابولیسم بدن خود را افزایش می دهید که این کار باعث کاهش چربی های دور شکم هستند.

افزایش مقاومت استخوان ها

۱۰۰ گرم دانه چیا حاوی ۶۳۱ میلی گرم کلسیم است. داشتن کلسیم از پوکی استخوان نیز جلوگیری می کند. ماده ای دیگر به نام بور در دانه چیا وجود دارد که برای سلامت استخوان ها بسیار مهم است. این ماده به متابولیسم کلسیم، منگنز، منیزیم و فسفر کمک می کند تا استخوان هایی مقاوم و عضلاتی قوی داشته باشیم.

کاهش وزن و لاغری

دانه چیا نیز جزو آن دسته از دانه هایی است که غنی از پروتئین است. داشتن این ماده معدنی در تنظیم قند خون و از بین بردن چربی نقش مهمی را ایفا می کند. دانه چیا بدلیل داشتن آنتی اکسیدان فراوان، مواد مغذی که هنگام ورزش از دست می دهید را جبران می کند. دانه چیا غنی از کلسیم، فسفر، منگنز، منیزیم، مس، زینک، آهن و نیاسین است.

یکی از خواص منحصر به فرد دانه چیا در این است که حدود ده برابر آب بیشتری به خود جذب می کند و داشتن این خاصیت به جذب بهتر مواد غذایی کمک می کند. همچنین مدت زمان ببیشتری احساس سیری می کنید که این عامل لاغری آن است.

دلیل دیگر کاهش وزن دانه چیا داشتن زینک فراوان است. داشتن زینک فراوان، لپتین بدن را افزایش می دهد. لپتین هورمونی است در بدن که نقش آن مدیریت اشتها و چگونگی مصرف کالری جهت سوخت و ساز بدن است.پس برای داشتن اندامی زیبا حتما از دانه چیا استفاده کنید.

با سرطان دهانه رحم و سینه مبارزه می کند

وجود اسید آلفا لیپوئیک یا ALA در دانه چیا که یک نوع اسید امگا ۳ محسوب می شود رشد سلول های سرطانی را در سرطان دهانه رحم و سینه به حداقل می رساند. این ترکیب بدون تأثیر منفی بر سلول های سالم، موجب مرگ سلول های سرطانی می شود.

سلامت دندان را افزایش می دهد

وجود کلسیم، فسفر، روی و ویتامین  A در این دانه ها، موجب تقویت دندان می شود. این ترکیبات مانع از تجمع رسوب در اطراف دندان ها شده و از پوسیدگی آن جلوگیری می کند. علاوه بر این، خاصیت ضد باکتریایی آن، فعالیت باکتری های دهان را مهار کرده و در رفع بوی بد دهان موثر است.

فشارخون را کنترل می کند

مصرف دانه های چیا فشار خون را کنترل کرده و جایگزین مناسبی برای دارو های تنظیم فشار است.

از آرتروز جلوگیری می کند

آلفا لنولیک اسید یکی از اسیدهای چرب امگا ۳ است که به عنوان یک ماده ضد التهاب عمل می کنند. این ترکیب التهاب شریان ها و مفاصل را کنترل کرده و در کنترل و جلوگیری از آرتریت موثر است.

بارداری سالم را تسهیل می کند

دانه های چیا سرشار از انواع ویتامین ها، مواد معدنی و اسید های چرب است. تامین این ترکیبات در دوران بارداری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این دانه ها روند تبدیل کربوهیدرات ها و قندها را کند کرده و در تامین انرژی بسیار موثر است.

علاوه بر این، چیا سید با تولید ماده ای مانند ژلاتین درون معده هضم را کند می کند. این روند به پایداری سطح قند خون کمک کرده و مانع از ایجاد نوسان می شود.

نکته : چیا سید، غنی از اسیدهای چرب امگا ۳ بوده که در فرایند رشد مغزی جنین موثر است. با وجود اینکه ماهی نیز منبع خوبی از امگا ۳ محسوب می شود اما جیوه موجود در آن می تواند تأثیر منفی روی جنین داشته باشد.

در افزایش کلسترول خوب (HDL) موثر است

افزایش کلسترول خوب (HDL) در مقابل کاهش کلسترول بد (LDL) تاثیر فوق العاده ای در جلوگیری از بیماری های قلبی و عروقی دارد. مصرف دانه های چیا به افزایش سطح HDL یا همان کلسترول خوب در بدن کمک کرده و می تواند راه حلی مناسب برای رژیم باشد.

در جلوگیری از خستگی نقش دارد

وجود ترکیبات موجود در این دانه ها، برای بدن ضروری بوده و بسیاری از عملکردهای بدن را فعال می سازد. بر اساس مطالعات مصرف این دانه ها جایگزین خوبی برای نوشیدنی های انرژی زا است. این ماده سوخت و ساز بدن را تقویت کرده، انرژی بدن را افزایش داده در نتیجه باعث کاهش و جلوگیری از خستگی می شود.

دانه چیا چه تفاوت هایی با تخم شربتی دارد؟

با وجود شباهت های بسیاری که دانه های چیا با تخم شربتی دارد اما تفاوت هایی نیز بین آن ها مشاهده می شود که دانستن آن ها کمک فراوانی به تشخیص این دانه ها می کند. در این قسمت به تفاوت های چیا سید با تخم شربتی می پردازیم:

دانه چیا/ چیا سید چه تفاوت هایی با تخم شربتی دارد؟

معرفی دانه چیا و روش استفاده از آن :

روش درست کردن دسر توت فرنگی با دانه های چیا :

دانه های چیا چه عوارضی دارند؟