روغن فندق کاژان از مغز فندق به روش پرس سرد به دست میآید. این روغن خالص، با طعم اصیل فندقی و ارزش غذایی بالا شناخته میشود و علاوه بر مصرف خوراکی، برای تقویت و ترمیم پوست و مو بهطور موضعی نیز کاربرد دارد.
فندق از نظر میزان پروتئین و چربی غیراشباع بسیار غنی است، علاوه بر آن حاوی مقادیر قابل توجهی از ویتامین ب۱ و ویتامین ب۶ و میزان کمتری از دیگر ویتامینهای ب است.
مواد موثره و ارزش تغذیه ای فندق :
فندق به دلیل ارزش تغذیهای بالا و دارا بودن ترکیب خاصی از چربیها، پروتئین، کربوهیدرات، فیبر رژیمی، ویتامینها، مواد معدنی، فیتواسترولها، اسکوالن و فنلهای دارای خاصیت آنتیاکسیدانی، نقش مهمی در تغذیه و سلامت انسان دارد. هر 100 گرم فندق تقریبا 600 تا 650 کیلوکالری دارد.
چربی
فندق منبع خوبی از چربی (50 تا 73 درصد) و حاوی اسیدهای چرب اشباع و غیراشباع است که برای سلامت انسان ضروری هستند. سهم اسیدهای چرب در فندق (از زیاد به کم) به ترتیب عبارت است از: اولئیک اسید (امگا 9)، لینولئیک اسید (امگا 6)، پالمیتیک اسید، استئاریک اسید، لینولنیک اسید (امگا 3). اسید چرب تک غیراشباع اولئیک اسید (امگا 9)، اسید چرب غالب در ارقام مختلف فندق است که بیشترین مقدار آن در رقمهایی از ایتالیا، پرتغال و لهستان مشاهده شده است.
فندق همچنین حاوی اسیدهای چرب چند غیراشباع لینولئیک اسید (امگا 6) و لینولنیک اسید (امگا 3) است. پالمیتیک اسید بیشترین اسید چرب اشباع فندق و بعد از آن استئاریک اسید میباشد.
ارقام فندقی که غلظت اولئیک اسید و همچنین نسبت اولئیک اسید به لینولئیک اسید در آنها بالا است عموماً مدت زمان نگهداری طولانیتری دارند.
پروتئین
مقدار پروتئین فندق بین 10 تا 24 درصد متغییر است. طبق گزارشات، 22 درصد از پروتئین مورد نیاز روزانه در رژیم غذایی انسان را میتوان با مصرف 100 گرم فندق در روز تأمین کرد.
کربوهیدرات ها
فندق حاوی10 تا 22 درصد کربوهیدارت است.
فیبر رژیمی
فندق حاوی 1 تا 3 درصد سلولز و پکتین است.
ویتامین ها
فندق یکی از منابع ارزشمند ویتامینهای ضروری مانند ویتامینهای تیامین (B1)، نیاسین (B3)، پیریدوکسین (B6) و آلفا-توکوفرول (E) است.
مواد معدنی
فندق منبع ارزشمندی از مواد معدنی ازجمله منیزیم، پتاسیم، کلسیم، منگنز، آهن، روی، فسفر و مس است.
فیتواسترول ها
فندق حاوی فیتواسترولها از جمله سیتواسترول، کمپسترول و دلتا-5- اوناسترول است.
ترکیبات فنولی
فندق حاوی فلاوونوئیدها (مانند فلاوان-3-اُلها، کاتچین، اپیکاتچین، میریستین-3-رامنوزید، کوئرستین-3-رامنوزید)، فنولیک اسیدها (شامل گالیک، کافئیک، فرولیک، پی-کوماریک، سیناپیک اسیدها) تانن تغلیظ شده و استیلبن (رزوراتول) است.
همچنین حاوی اسیدهای آلی اما در مقادیر کم است و فراوانترین اسید آلی در فندق مالیک اسید است.
فندق دارای مواد معدنی زیر میباشد:
کلسیم: که برای رشد استخوانها و دندانها ضروری است.
آهن: که در خونسازی نقش دارد.
روی: که نقش مهمی در هورمونهای جنسی دارد.
پتاسیم: که برای تحریک سیستم عصبی و عملکرد مناسب عضلات و ماهیچهها ضروری است.
روغن فندق برای چی خوبه؟
1- ترمیم و جلوگیری از پیری پوست: روغن فندق به عنوان ضدباکتری، مرطوبکننده و ترمیمکننده پوست، برای درمان خشکی پوست (بهویژه در پوست خشک)، کاهش منافذ پوست، کاهش ترشح چربی پوست و بهبود آکنه (بهویژه در پوست چرب) و افزایش خاصیت ارتجاعی پوست مفید است.
2- افزایش قدرت باروری در زنان: روغن فندق برای درمان کیستهای تخمدان مفید است. بنابراین، میتواند برای بهبود جوشهای پوستی ناشی از این عارضه هم مؤثر باشد.
3- بهبود وضعیت آنتیاکسیدانی بدن و جلوگیری از فرایند مخرب پراکسیداسیون لیپید: روغن فندق سرشار از ترکیبات آنتیاکسیدانی مانند ویتامین E، فلاوونوئیدها و لوتئولین است. این روغن از پراکسیداسیون لیپید خصوصاً در افراد دارای رژیم غذایی پرکلسترول جلوگیری میکند.
4- کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی- عروقی: روغن فندق، مانند روغن زیتون، سرشار از اسید چرب تک غیراشباع امگا 9 و ترکیبات آنتیاکسیدانی است و باعث جلوگیری یا بهبود خطر ابتلا به بیماری قلبی – عروقی میشود.
5- کاهش کلسترول بد خون: طبق مطالعات، اسید چرب تک غیراشباع امگا 9 و ترکیبات آنتیاکسیدانی موجود در روغن فندق در کاهش کلسترولهای بد خون (VLDL و LDL) مؤثر هستند.
همچنین، فیتواسترولها که به مقدار زیادی در روغن فندق وجود دارند، باعث کاهش کلسترول خون میشوند و مصرف آنها به افرادی که در معرض خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب هستند توصیه میشود.
6- بهبود عوارض کلیوی ناشی از بیماری دیابت: مصرف روغن فندق به کاهش مقدار کراتینین، نیتروژن اوره و اوریک اسید خون و در نتیجه بهبود عملکرد کلیهها، خصوصاً در افراد دیابتی کمک میکند.
7- دارای خاصیت ضدباکتری: روغن فندق توانایی تداخل در رشد یا بقای برخی باکتریها را دارد. در نتیجه برای بهبود جوشهای پوستی ناشی از عفونت باکتریایی یا سایر عوارض ناشی از عفونت باکتریایی مفید است.
8- روغن فندق یکی از منابع ارزشمند ویتامین E (آلفا-توکوفرول) است: بنا بر شواهد، آلفا-توکوفرول به کاهش خطر برخی بیماریها مانند بیماری قلبی، دیابت نوع 2، فشار خون بالا، بیماری آلزایمر، بیماری پارکینسون و سرطان کمک میکند و ممکن است با برخی از اثرات منفی مرتبط با افزایش سن (پیری) مقابله کند.
9- تقویت مو: براساس نسخههای طب سنتی، فندق برای تقویت مو مفید است.
10- بهطور سنتی، از روغن فندق در درمان سنگ کیسه صفرا استفاده میشود.